Franšizing je vođenje sopstvenog biznisa po već dokazanom sistemu poslovanja i pod prepoznatljivim brendom davaoca franšize, koji se prenose na primaoca franšize. Ovo je najjednostavnija definicija franšizinga, sistema uz koji su izgrađeni neki od najprepoznatljivijih svjetskih brendova, poput McDonald’s-a, Burger King-a, Subway-a, itd.
Pored ovih kompanija, koje su prepoznatljive u cijelom svijetu, postoji ogromno tržište franšiza i kompanija koje nude ovakav model poslovanja za započinjanje sopstvenog biznisa. Samo u SAD-u u 2019. godini poslovalo je preko 785.000 franšiznih jedinica, koje su te godine doprinijele ekonomiji sa preko 500 miliona dolara prometa.
Neki oblici poslova koji su slični franšizingu pominju se još u Srednjem vijeku, kao i u 16, 17. i 18. vijeku u Engleskoj, SAD-u i Holandiji. Ipak, prvom „modernom“ franšizom smatra se franšiza čuvene kompanije Singer Sewing Machine Co, čiji je osnivač, Albert Singer, razvio organizacioni, marketing i distributivni sistem za svoje šivaće mašine oko 1850. godine. Franšizing doživljava pravu ekspanziju od početka 20. vijeka, u doba masovne proizvodnje, kada je bilo jednostavnije povjeriti proizvodnju primaocu franšize nego snositi visoke troškove transporta do udaljenih tržišta.
Zašto kompanije biraju da se razvijaju putem franšiza je pitanje na koje postoji mnogo odgovora. U prvom redu, lakše i brže širenje brenda i samim tim brži razvoj same kompanije. Naravno, osnovni preduslovi za ovo su izgrađen brend, razvijen i standardizovan proizvod ili usluga i sistem koji primaoci franšize mogu da repliciraju, pridržavajući se standarda koje propisuje davalac franšize. Ovo ne znači da kompanija koja prodaje franšizu ima manje posla ili ima manji rizik. Naprotiv, svoj brend i proizvode daje u ruke nezavisnim preduzetnicima, za koje vjeruje da će odraditi dobar posao i ispunjavati sve standarde koje davalac franšize propiše.
Iako kao korisnik, odnosno primalac franšize poslujete pod tuđim brendom, biznis koji pokrenete u okviru franšize, je i dalje Vaš biznis. Poslujete sa svojim resursima, sami snosite rizik poslovanja, brinete o knjigovodstvu, lokaciji, radnicima, itd. Ipak, ovo znači i da svoj biznis ne gradite od nule. Ne morate da osmislite novi proizvod ili uslugu, niti da gradite novi brend, što je uvijek dugoročan i često mukotrpan proces. Uz kupovinu franšize vaš biznis, odnosno brend, je već prepoznatljiv, a na osnovu iskustava drugih franšizing partnera možete da napravite prilično realnu analizu i predviđanja tražnje za vašim proizvodom, a samim tim i prihoda.
Zbog svih ovih faktora, kupovina franšize u stvari smanjuje Vaš poslovni rizik koji donosi novi biznis, što je veoma značajno u današnje vrijeme velike neizvjesnosti. Svakako, kupovina franšize ne znači nužno manje ulaganje, što zavisi od visine franšizne naknade, kao i eventualnih dodatnih ulaganja koja su potrebna za ispunjenje standarda koje propisuje davalac franšize. Takođe, ono što je najbitnije, bez obzira na izgrađen brend i proizvod ili uslugu, uspjeh Vašeg biznisa zavisiće samo od Vas i Vašeg rada.
Da li je biznis u okviru franšiznog sistema za Vas, možete procijeniti na osnovu potrebnih ulaganja i standarda koje morate ispuniti da biste dobili franšizu. Ukoliko ste spremni na preuzimanje većeg rizika i ukoliko niste raspoloženi za detaljno ispunjavanje standarda koje propisuje franšizer, kao i određeni stepen kontrole koji je potreban, onda vjerovatno niste „ciljna grupa“ za franšizu. Ipak, ako o biznisu razmišljate na praktičan način, znate da je primjena već provjereno uspješnog sistema dobar osnov za razvoj i uspjeh. Ako niste sigurni ili imate pitanja u vezi sa našim franšiznim sistemom, slobodno nas kontaktirajte.
